Romantik bir muhafazakar, Eli kanlı bir genaral, faşist bir diktatör... franco belki pek çok şeydi fakat pek çok insanın hayal ettiği gibi "hitler" değildi. Günümüzde tarih bilmeyen kimselerin kendisini hitler ile aynı katagoriye koyduğunu sık görür oldum. Bu durum kesinlikle hitler'in katlettiği halklara çok büyük bir saygısızlık.

Ispanyol iç savaşı 20. Yüzyılın en iğrenç olaylarından bir tanesiydi. Hukuğun askıya alındığı kaosun hüküm sürdüğü bu dönem içerisinde genel kanının aksine çok ciddi karşılıklı insanlık suçları işlendi. Nazi almanyası ve faşist italya bu savaşta tabiri caiz ise ikinci dünya savaşının provasını yaptılar. Özellikle Luft Hansa bu savaşta çok etkili oldu.

Savaştan sonra Koyu bir katolik olan franco, Hitler'in polonya'daki katolik sivillere yaptığı katiliamdan tiksinmiş, üstün diplomatik başarısı ile ikinci dünya savaşına girmeyerek milyonlarca insanın ölümünün önüne geçmiştir.

Kendisi iğrenç bir insan olmak ile beraber savaş görmüş kenan evren'den de ötesi değildir. Iberya tatlı su faşistleri ile hitler ve mussolini'yi karıştırmamak önemli.